Krajowy System e-Faktur od lat budzi wiele emocji (choć przecież jeszcze formalnie nie zaczął obowiązywać). Z perspektywy pełnomocnika podatników warto jednak spojrzeć szerzej – długo oczekiwane wejście KSeF zmieni nie tylko sposób dokumentowania transakcji, lecz także charakter przyszłych sporów z organami. Czy zmieni się jednak ilość sporów podatkowych? Nie sądzę. Moim zdaniem zmieni się ich charakter, a spór z organami odbywać się będzie na innych zasadach.
Organy zobaczą więcej, szybciej i dokładniej
KSeF umożliwi organom dostęp do każdej faktury niemal w czasie rzeczywistym. Zniknie więc problem przesyłania dokumentów, oczekiwania na JPK, tłumaczenia się z nieprzekazanych plików. Organy nie będą musiały „pukać do drzwi” podatników i wysyłać wezwania, które często pozostają i tak bez odpowiedzi. KSeF sprawi, że dane trafią do urzędu skarbowego same, podane „na talerzu”.
To bez wątpienia skróci czas reakcji organów. Zanim podatnik/przedsiębiorca zorientuje się, że popełnił błąd, system może go już wyłapać. Dla podatnika oznacza to ciągłą transparentność, dla fiskusa – możliwość działania niemal na bieżąco.
Czynności sprawdzające zamiast klasycznych kontroli
W praktyce można spodziewać się spadku liczby dużych, formalnych kontroli, w których aktualnie ustalany jest przez organ stan faktyczny. Skoro fiskus będzie miał dokumenty u siebie, nie będzie musiał ich żądać. Moim zdaniem zwiększyć się może za to liczba czynności sprawdzających. Zakładam, że będą one inicjowane szybciej i częściej, a podatnicy zostaną zobowiązani do udzielenia odpowiedzi w krótkim terminie.
Z punktu widzenia podatnika oznacza to większą presję bieżącego reagowania na wątpliwości organów.
Spory nie znikną – zmienią charakter
Czy to oznacza mniej sporów? W mojej ocenie zdecydowanie nie. Spory nie znikną, one się zmienią swój kształt i charakter.
🔴 Zamiast dyskusji o braku faktur czy błędach formalnych, „punktem zapalnym” będą interpretacje materialne: czy transakcja rzeczywiście miała miejsce, czy spełnia definicję dostawy/usługi, czy nie jest elementem oszustwa podatkowego bądź nadużycia prawa.
🟢 Organy, mając dane z KSeF, będą korzystać z algorytmów analitycznych i profili ryzyka. To oznacza, że podatnicy mogą być typowani do kontroli na podstawie kryteriów, których nie znają i nie rozumieją.
🔵 Organy będą widzieć pełen obraz obrotu wszystkich kontrahentów, podczas gdy podatnik zna jedynie własne dokumenty.
🟠 Będziemy mieli konieczność szybszej reakcji – organy będą inicjować czynności sprawdzające w krótkim terminie.
🟣 W efekcie podatnicy częściej będą musieli bronić się przed podejrzeniem fikcyjności lub nierzetelności, nawet gdy transakcja była rzeczywista.
🟡 Wrośnie również znaczenie dowodów dodatkowych – umów, korespondencji, protokołów odbioru, posiadanych wewnętrznych procedur. Sama faktura nie zawsze wystarczy, aby udowodnić rzeczywisty przebieg transakcji.
Ryzyko asymetrii w sporach
Z perspektywy pełnomocnika dostrzegam zatem potencjalną asymetrię dostępu do danych. Organy będą miały pełny obraz faktur wszystkich kontrahentów, podczas gdy podatnik zobaczy tylko swój „fragment”. Podatnik często dowie się zatem o „problemie”, który miał miejsce na innym etapie obroty dopiero wtedy, gdy zostanie mu on zakomunikowany.
W praktyce może to oznaczać konieczność bardziej precyzyjnego przygotowania dowodowego po stronie podatników – sporządzania dobrych umów, utrwalania korespondencji, czy też stosowania wewnętrznych procedur staranności.
Co zatem zmieni KSeF
Moim zdaniem zmniejszy się liczba rozbudowanych kontroli i postępowań, ale nie ogólna liczba sporów. Organy będą działały szybciej, wcześniej i częściej – czy skuteczniej, to czas pokaże. Spory będą dotyczyły mniej prawidłowości księgowania, a bardziej interpretacji prawa i oceny dowodów.
Dla pełnomocników oznacza to, że rola obrońcy interesów podatnika nie tylko nie zniknie, ale stanie się jeszcze ważniejsza. Bo jeśli fiskus będzie mieć więcej danych, to podatnik musi mieć kogoś, kto te dane będzie potrafił zinterpretować i wykorzystać na jego korzyść.
#TAXFighter #kontrola #postępowanie #podatki #KSeF #radcaprawny #doradcapodatkowy #warszawa #JS
