W dyskusji na temat art. 108 ust. 1 ustawy o VAT od lat dominuje narracja, w której przepis ten staje się narzędziem niemal automatycznego represjonowania podatników.. i to niezależnie od tego, czy doszło do rzeczywistego uszczuplenia wpływów budżetowych. Co więcej, organy podatkowe stosują ten przepis nie badając nawet dobrej wiary podatnika. Tymczasem orzecznictwo sądów administracyjnych – powoli, ale konsekwentnie – wskazuje na konieczność bardziej zrównoważonej wykładni tego przepisu. Dlaczego? Bo mądre orzeczenia wydaje TSUE. Wydaje się w kontekście odpowiednika krajowego art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, czyli art. 203 Dyrektywy VAT.
CO JA SĄDZĘ O ART. 108 UST. 1 USTAWY O VAT?
✨ A no mam trochę do powiedzenia. Napisałem pracę dyplomową na ten temat – rozważając, czy przepis ten pełni funkcję środka ochronnego Skarbu Państwa przed uszczupleniem dochodów z tytułu VAT (charakter prewencyjny), czy też przybiera formę swoistej kary, niezależnej od zachowania podmiotu wystawiającego fakturę (charakter sankcyjny).
✨ Według mnie to nie jest przepis sankcyjny, co oznacza że nie powinien znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wystawca faktury działał w dobrej wierze lub jeśli nie zachodzi ryzyko uszczuplenia wpływów budżetowych (UWAGA: mamy tutaj alternatywę).
✨ Uważam też, że też należałoby rozważyć doprecyzowanie przesłanek zastosowania tej regulacji -właśnie poprzez wprowadzenie obowiązku wykazania realnego uszczuplenia wpływów budżetowych oraz uwzględniania dobrej wiary podatnika (wystawcy faktury).
🔍 PRZYKŁADEM DOBREGO, W dyskusji na temat art. 108 ust. 1 ustawy o VAT od lat dominuje narracja, w której przepis ten staje się narzędziem niemal automatycznego represjonowania podatników.. i to niezależnie od tego, czy doszło do rzeczywistego uszczuplenia wpływów budżetowych. Co więcej, organy podatkowe stosują ten przepis nie badając nawet dobrej wiary podatnika. Tymczasem orzecznictwo sądów administracyjnych – powoli, ale konsekwentnie – wskazuje na konieczność bardziej zrównoważonej wykładni tego przepisu. Dlaczego? Bo mądre orzeczenia wydaje TSUE. Wydaje się w kontekście odpowiednika krajowego art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, czyli art. 203 Dyrektywy VAT.
CO JA SĄDZĘ O ART. 108 UST. 1 USTAWY O VAT?
✨ A no mam trochę do powiedzenia. Napisałem pracę dyplomową na ten temat – rozważając, czy przepis ten pełni funkcję środka ochronnego Skarbu Państwa przed uszczupleniem dochodów z tytułu VAT (charakter prewencyjny), czy też przybiera formę swoistej kary, niezależnej od zachowania podmiotu wystawiającego fakturę (charakter sankcyjny).
✨ Według mnie to nie jest przepis sankcyjny, co oznacza że nie powinien znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wystawca faktury działał w dobrej wierze lub jeśli nie zachodzi ryzyko uszczuplenia wpływów budżetowych (UWAGA: mamy tutaj alternatywę).
✨ Uważam też, że też należałoby rozważyć doprecyzowanie przesłanek zastosowania tej regulacji -właśnie poprzez wprowadzenie obowiązku wykazania realnego uszczuplenia wpływów budżetowych oraz uwzględniania dobrej wiary podatnika (wystawcy faktury).
🔍 PRZYKŁADEM DOBREGO, W dyskusji na temat art. 108 ust. 1 ustawy o VAT od lat dominuje narracja, w której przepis ten staje się narzędziem niemal automatycznego represjonowania podatników.. i to niezależnie od tego, czy doszło do rzeczywistego uszczuplenia wpływów budżetowych. Co więcej, organy podatkowe stosują ten przepis nie badając nawet dobrej wiary podatnika. Tymczasem orzecznictwo sądów administracyjnych – powoli, ale konsekwentnie – wskazuje na konieczność bardziej zrównoważonej wykładni tego przepisu. Dlaczego? Bo mądre orzeczenia wydaje TSUE. Wydaje się w kontekście odpowiednika krajowego art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, czyli art. 203 Dyrektywy VAT.
CO JA SĄDZĘ O ART. 108 UST. 1 USTAWY O VAT?
✨ A no mam trochę do powiedzenia. Napisałem pracę dyplomową na ten temat – rozważając, czy przepis ten pełni funkcję środka ochronnego Skarbu Państwa przed uszczupleniem dochodów z tytułu VAT (charakter prewencyjny), czy też przybiera formę swoistej kary, niezależnej od zachowania podmiotu wystawiającego fakturę (charakter sankcyjny).
✨ Według mnie to nie jest przepis sankcyjny, co oznacza że nie powinien znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy wystawca faktury działał w dobrej wierze lub jeśli nie zachodzi ryzyko uszczuplenia wpływów budżetowych (UWAGA: mamy tutaj alternatywę).
✨ Uważam też, że też należałoby rozważyć doprecyzowanie przesłanek zastosowania tej regulacji -właśnie poprzez wprowadzenie obowiązku wykazania realnego uszczuplenia wpływów budżetowych oraz uwzględniania dobrej wiary podatnika (wystawcy faktury).
🔍 PRZYKŁADEM DOBREGO, MERYTORYCZNEGO PODEJŚCIA DO OMAWIANEJ MATERII JEST WYROK WSA W BIAŁYMSTOKU Z DNIA 29 MARCA 2023 R. – I SA/BK 483/22
Sąd jasno podkreślił w tym orzeczeniu, że stosowanie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT ma sens wyłącznie wtedy, gdy faktycznie występuje ryzyko uszczuplenia dochodów budżetowych.
Kluczowe tezy WSA w Białymstoku:
- Sam fakt wystawienia faktury dokumentującej czynność niepodlegającą podatkowi od towarów i usług oraz brak dokonania korekty w tym zakresie nie stanowi wystarczającej podstawy do zastosowania art. 108 ust. 1 u.p.t.u.
- Fakt wydania decyzji odmawiającej prawa do odliczenia podatku naliczonego z określonej faktury VAT w przypadku, gdy nie doszło do uszczuplenia podatku uniemożliwia wydanie decyzji określającej kwotę podatku od towarów i usług z tej faktury na podstawie art. 108 ust. 1 u.p.t.u. Wydanie decyzji w takich okolicznościach stanowi naruszenie zasady neutralności podatku VAT.
- Zobowiązanie podatkowe na podstawie art. 108 ust. 1 u.p.t.u. – jako niemające sankcyjnego charakteru – nie powinno stanowić źródła dodatkowych wpływów podatkowych, lecz rekompensować ewentualne uszczuplenie tych wpływów spowodowane odliczeniem podatku naliczonego przez odbiorcę faktury.
- Uwzględniając zasadę neutralności podatku VAT istnienie zobowiązania podatkowego na podstawie art. 108 ust. 1 u.p.t.u. uzależnione jest od tego czy rzeczywiście doszło do uszczuplenia wpływów podatkowych.
- Przestrzeganie zasady neutralności podatku VAT jest zadaniem organów podatkowych, wyznaczając także obowiązki organów podatkowych w zakresie postępowania dowodowego.” Sąd podkreślił, że obowiązkiem organów podatkowych jest wobec tego wykazanie, że zastosowanie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT nie pozostaje w sprzeczności z tą zasadą.
⚖️ PODEJŚCIE GODNE APROBATY
Stanowisko zajęte przez WSA w Białymstoku jest nie tylko merytorycznie trafne, ale też zgodne z:
- zasadą proporcjonalności;
- zasadą neutralności VAT;
- orzecznictwem TSUE;
- konstytucyjną zasadą praworządności.
To też wyraźny sygnał, że art. 108 ustawy o VAT nie może być wykorzystywany jako automat fiskalny, lecz wyłącznie jako narzędzie ochrony budżetu w sytuacjach rzeczywistego zagrożenia wpływów.
SĄ TEŻ OCZYWIŚCIE ODMIENNE POGLĄDY
Jeśli borykasz się z zarzutem wystawiania tzw. pustych faktur, pamiętaj, że nie każda błędna faktura oznacza od razu nadużycie. Sprawy te wymagają indywidualnej analizy – chętnie pomogę.
